Durf jij NEE te zeggen als iets niet (meer) goed voelt?
Ken je dat gevoel, je hebt ja gezegd, maar had eigenlijk nee willen zeggen?
De laatste weken waren er meerdere cliënten die in de praktijk kwamen met de vraag hoe ze dichter bij zichzelf konden zijn en blijven. Te leren luisteren naar hun eigen gevoel. Leren nee te zeggen, als dat ook echt zo voelt. Het zijn niet alleen vrouwen, ook mannen geven verandering aan. Ze ervaren ineens dat een contact met vrienden niet goed meer voelt, of het nog steeds zitten in een werk situatie wat om verandering vraagt. Vrouwen en mannen die komen met relaties die niet goed meer voelen, relaties die vragen om ruimte en inzicht, of zelfs een scheiding.
Een vrouw die ineens klaar is met iedere zondag verplicht bij haar schoonouders te moeten koffie drinken. “Wat heb ik nodig om deze verandering door te kunnen zetten?”
Het zijn best lastige processen, die vaak diep in ons systeem verankerd zitten. Maar het gevoel dat naar boven komt om er iets mee willen doen, is een eerste stap. Het gevoel nee te willen zeggen, is dan zo sterk dat je het niet meer kan onderdrukken. Lukte het eerder nog het gevoel te negeren, het voelt nu of alle bellen in jezelf gaan rinkelen.. Het gevoel vraagt om aandacht en wil gezien worden..
Je voelt het aan alles in jezelf, er komt een emotie op of je voelt direct iets in je lichaam gebeuren als je in zo’n situatie terecht komt. Als het al vaker gebeurd is kan de reactie in jezelf nog sterker zijn. Je kunt een sterke boosheid voelen dat het je weer is overkomen. Boosheid naar jezelf, maar ook boosheid gericht naar de ander, “wat is het toch een vervelende manager!” “vraagt ze weer of ik extra wil werken!” “ben ik weer alleen voor de kinderen aan het zorgen!”
Meestal nemen kort na zo’n situatie de oude patronen en je aanpassingen het gauw weer over en je zegt tegen jezelf, “ja, ik kan dat toch best wel even doen” “is ook niet aardig als ik nee zeg.” “wat zullen ze wel niet van me denken als ik dat niet meer doe?”
Als je (hoog) gevoelig bent kan het nog lastiger zijn om nee te zeggen. Als je gevoelig bent dan ben je je sterk bewust van je eigen gevoelens, maar ook nog eens van de gevoelens van de ander. Je voelt de gevoelens achter de boodschap van de ander heel goed en die kunnen heel sterk binnenkomen. “ze voelt zich heel moe, ik kan nu echt geen nee zeggen” of “hij is echt alleen, kan ik dat toch niet nog eens erger maken?”
Gevoelens van wat we wel en niet zouden willen, hebben we allemaal. Iedereen heeft ergens een gevoel in zichzelf die zuiver kan aangeven of we tegen iets ja of nee willen zeggen. Bij de een zit dit systeem wat dieper weg als bij de ander. Velen van ons hebben vooral geleerd zichzelf aan te passen, aardig te zijn, altijd te helpen en hun eigen gevoel daarmee op de 2e plaats te zetten. Op langer termijn heeft dit verstrekkende gevolgen..
Je kunt in bepaalde situaties ook overvallen worden door een vraag van de ander. Je geeft dan het antwoord wat van je verwacht wordt. Je hebt de tijd niet om je voelen en je antwoord op elkaar af te stemmen. Het kan enorm helpen om even ruimte te nemen en te zeggen dat je er later op terug komt. Je hebt dan de tijd om te voelen wat je echt wilt en ook hoe je dat vriendelijk, maar duidelijk wil zeggen.
Het is het nog vaak genoeg dat we nee willen zeggen, alles in ons roept om een NEE, maar dat we het gewoon niet durven. We laten het dan afhangen van onze omgeving. “Wat zal de ander wel niet denken” We willen niet dat de ander boos wordt of misschien verdrietig, of het gevoel hebben dat we de ander met een probleem laten zitten. We voelen ons verantwoordelijk voor de ander of zijn te bang voor de gevolgen van de reactie van de ander.. Een vreselijk knagend schuldgevoel wat je wil voorkomen of de diepe angst om alleen en onbegrepen te zijn. Ze kunnen je een egoïst vinden, terwijl je juist klaar wil staan voor een ander.. Het kan zo verwarrend zijn.
Toch is het zo dat een nee vanuit een zuiver gevoel in jezelf een ja kan betekenen voor een ander.. Wie zijn wij om te denken en te weten dat onze ja het beste is voor de ander? Kunnen we het pad en de hele levensloop van de ander overzien? Het gaat om een groei in bewustwording en leren vertrouwen op het grotere geheel..
Ook is het goed om jezelf eens af te vragen hoe jij wilt dat anderen jou behandelen. Vind je het fijn als een ander ja zegt en eigenlijk nee bedoelt? Hoe waardevol is dat contact of die hulp dan? Hoe fijn is het als een ja ook echt een ja is? Zou je willen dat je partner bij je blijft, omdat hij zich zo schuldig voelt naar jou? Verdien je dat? Of dat je kind maar niks zegt tegen je uit angst dat jij je aangevallen voelt?
We hebben niet meer in de gaten dat we zo steeds in energieën van anderen zijn, verantwoordelijkheden overnemen en zo onszelf en ook de ander juist tekort doen.
Op de afdeling in het ziekenhuis waar ik gewerkt heb, heb ik eens een stagiaire begeleid die het gewoon niet in haar vingers had. Ze was erg vriendelijk, wilde graag leren, maar het liep te vaak mis. Het was moeilijk voor haar om het werk te doen en we wilden haar niet alleen laten met de patiënten. We moesten haar een uiteindelijk een onvoldoende geven. Ik vond het heel moeilijk en wilde haar helpen. Konden we haar niet nog een kans geven? Haar nog meer begeleiden? Na zorgvuldig overleg hebben we toch besloten nee te zeggen. Ik weet nog goed hoe moeilijk ik dat vond en een knoop in m’n maag voelde. Het betekende namelijk dat ze moest stoppen met de verpleegkundige opleiding. Na een aantal maanden hoorden we dat ze een hele leuke andere opleiding deed en achteraf blij was dat ze moest stoppen. Het verpleegkundige zijn was niet haar ding. Deze nee gaf haar na een verdrietige periode toch een nieuwe weg met nieuwe mogelijkheden.
We kunnen grote keuzes in ons leven maken waarin we nee zeggen en ook dagelijkse kleine situaties tegenkomen. Een voorbeeld van een kleine situatie, waarin ik nee wilde zeggen..
Ik was laatst op een meeting voor ondernemers. Leuk om andere ondernemers te spreken en er werd ook een lezing gegeven.
Samen met een andere vrouw stap ik die middag naar binnen en komen we in een gezellige ruimte. We kletsen even en er is een lezing. Tijdens de lezing is er een man die op een negatieve manier de aandacht vraagt en vervelende opmerkingen maakt naar de spreker.
Als de lezing afgelopen is, is er nog even tijd voor een drankje en om na te praten.
We drinken een drankje en kletsen even over de lezing. Plotseling komt een man op ons af en staat zo “plop” voor m’n neus. Die man van de negatieve manier van aandacht vragen, ik herken hem direct. Veel te dichtbij, ik doe een stap achteruit. Ik voel een knoop in m’n buik. Als er zo plotseling een energie van iemand binnen komt die niet helemaal lekker voelt, krijg ik direct een reactie in m’n lichaam. M’n lichaam geeft dan een vlucht/vecht reactie aan, hartkloppingen, knoop in m’n maag.. Maar goed rustig aan, vluchten kan nu even niet.. En vechten is nu ook niet echt nodig.
“Zo”, zegt de man, “wat doen jullie eigenlijk?” De vrouw die naast me staat geeft vriendelijk antwoord en zegt wat ze doet. Ze heeft haar laatste woord nog niet uitgesproken, of de man zegt dat hij zeker wel iets voor haar kan betekenen. De vrouw vraagt hem wat hij doet en hij begint te vertellen over z’n bedrijf. Nadat de man uitgepraat is drukt hij z’n kaartje in haar handen en richt zich vervolgens naar mij.
“Zo en wat doe jij?” Ik geef een kort vriendelijk antwoord en hij kijkt wat bedenkelijk.
M’n knoop in m’n maag begint nu een flinke draaikolk te worden. De man graait in z’n binnenzak en houdt z’n kaartje voor m’n neus. “Zo voor jou kan ik ook zeker wat betekenen”, zegt hij.. Nog voor ik kan nadenken, zeg ik duidelijk “nee dank je!” Een beetje verbouwereerd zegt hij, “Oh je hoeft m’n kaartje niet”? “Nee”, zeg ik, “dat klopt”. “Ik denk niet dat ik je hulp nodig heb.” Ik kijk hem vriendelijk, maar duidelijk aan. De man stopt het het kaartje, nu licht geïrriteerd inmiddels, weer in z’n binnenzak. Hij draait zich vervolgens om en loopt weg. Ik voel de draaikolk nog in m’n buik en ben een beetje licht in m’n hoofd. Ik zie de vrouw naast me druk aan de praat met een paar andere dames en heb even de tijd om me goed te focussen op mezelf.
De dames naast me vragen na een tijdje of ik ook een kaartje heb gekregen van die man. Ik zeg hen dat ik het kaartje niet aangenomen heb. Oooh echt!, durf jij dat? Vond je hem ook niet prettig?, ze kijken me vervolgens vragend aan..
Hoe vaak luisteren we naar ons gevoel en durven we gewoon nee, dank je te zeggen? Ik heb zelf zo vaak ja gezegd, terwijl ik nee had willen zeggen.. Het heeft me allerlei blokkades opgeleverd en daar mocht ik naar gaan kijken. Achter deze blokkades zaten mooie inzichten en lessen over mezelf.
Nu is m’n voorbeeld een nee zeggen tegen een vreemde. Maar hoe voelt het als we nee willen zeggen tegen iemand uit de familie, een vriendin of zelfs je partner. We kunnen verstrikt raken in een vreselijk schuld- en angst gevoel voor de reactie van de ander. We blijven zitten of zeggen niks uit schuld of schaamte of we gaan er maar weer naar toe uit een gevoel dat we dat een ander niet kunnen aandoen. reacties van de ander kunnen veel verdriet en eenzaamheid in ons zelf losmaken..
Ik heb zelf al vele malen nee leren zeggen, ook in de familie..
Durf jij te luisteren naar je gevoel door als het nodig is “nee dank je” Of “nee sorry nu kan het niet, misschien een andere keer” te zeggen? Of zelfs in je relatie aan te geven wat niet meer goed voelt voor jou of wat je nodig hebt?
Het is heel fijn als de ander tegen wie je nee zegt je begrijpt en zegt “oh wat fijn dat je dit zegt”, Ik begrijp je, het is goed.” In een aantal gevallen kan het zo gaan, maar meestal gaat dat niet zo. Je stuit op verzet, boosheid of zelfs drama.. Dat kan een flinke knoop in je buik veroorzaken, je kunt je er zo ellendig van voelen dat de moed je kan ontbreken om door te zetten. Je wilt het liefst vluchten en in sommige gevallen stap je opnieuw weer in de aanpassing. Ook dat is goed, soms is het het moment nog niet om echt door te pakken en je ruimte in te nemen. Dan komt op een later moment de kans meestal nog een keer voorbij en voel je wellicht dat je nu wel bij je gevoel kunt blijven. Alles gaat stap voor stap..
Heb vooral geduld met jezelf, omarm jezelf.. Het vraagt keer op keer om inzicht.. Oude patronen doorbreken en los durven laten..
Het is niet voor niks dat juist in deze tijd deze gevoelens bij zoveel mensen omhoog komen. Het is de tijd om ons gevoel meer ruimte te gaan geven en zo dichter bij onszelf te kunnen zijn. Om vervolgens vanuit liefde en gelijkwaardigheid naast een ander te kunnen staan..
“Verbeter de wereld begint bij jezelf”